Yer tutucu, çocuklarda kullanılan bir yöntemdir. Çeşitli nedenlerle süt dişi kaybı meydana gelir. Yeri boş kalan diş zemini çevresine tutucu adı verilen nesne yerleştirilir. Böylece yandaki dişlerin boşluğa kayması engellenmiş olur.
Yer Tutucu Çeşitleri
1. Sabit yer tutucu apareyler
Sabit yer tutucular, hareket etmeyen, yapıştırıcı ile monte edilen metal tutucudur. Sadece hekim tarafından takılıp çıkarılabilir.
2. Hareketli yer tutucu apareyler
Hareketli yer tutucular, sabit tutucular gibi hekim tarafından takılmasına ve çıkarılmasına gerek kalmadan kullanılır. Temizliği ve bakımı da daha rahat yapılabilir. Hareketli yer tutucular, istenilen zamanda takılır ve çıkarılabilir.
Her Süt Dişi Kaybında Yer Tutucu Gerekli midir?
Zamanından önce kaybedilen süt dişin altındaki daimi dişte kök oluşumu yarıyı geçmiş ise yer tutucuya ihtiyaç duyulmayabilir. Yine kapanış ilişkisine göre diş hekiminin yer tutucuyu gerekli görmediği durumlar olabilir.
Yer Tutucu Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
- Yer tutucu kullanan çocukların ağız ve diş temizliğine özen göstermesi gerekir. Aksi halde bu aparey etrafında biriken besin yeni çürükler oluşturabilir.
- İlk kullanılmaya başlanıldığı zamanlarda ağız içi yaraları gibi sorunlar oluşursa derhal hekime başvurulmalıdır.
- Her gün düzenli olarak kullanılması önemlidir. Kullanıma ara verilmesi durumunda aparey ile ağız içi uyumu sekteye uğrayabilir.
- Uyku öncesinde çıkarılarak temizlenmeli ve su içinde muhafaza edilmelidir. Uzun süre kuru kalırsa ağız ile uyumunu kaybeder.
Yer Tutucu Apareyler Ne Kadar Süre Kullanılır?
Erken kayıp süt dişleri için daha uzun zaman kullanılabilir. Daimi dişler yerine çıkana kadar yer tutucu aparey kullanılmalıdır. Erken kayıplarda yaş ilerlediği için çene yapısı büyür ve gelişir. Dolayısıyla yer tutucu dişe küçük gelebilir, mesafesi kısalabilir, genişleme veya daralma yaşanabilir. Bu gibi durumlarda hemen hekime gitmeniz gerekir. Yeni yer tutucu aparey yaptırılır.
Yer Tutucu Takıldıktan Sonra Dikkat Edilecekler
Yer tutucular takıldıktan sonra dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur. Bunlara dikkat edilmediği takdirde yer tutucu kullanımında sorun yaşanabilir.
- Yer tutucular, el ya da dil ile ittirilip yerinden oynatılmamalıdır.
- Takılan dişlere zarar vermemesi için diş çevresi iyice dezenfekte edilmelidir.
- Sabit yer tutucular hekim kontrolünde çıkarılır. Ancak hareketli yer tutucuları yemek yerken çıkarmanız yeterlidir.
- Kırılma, gerilme gibi durumlarda beklemeden değiştirilmelidir.
- Düzenli olarak dişler fırçalanmalıdır.
- 6 ayda bir diş kontrolü yapılmalıdır.
Yer Tutucu Aparey Faydaları
- Yer tutucu aparey kullanımı çocukların diş gelişimi ve sağlıklı çiğneme fonksiyonlarını yerine getirmesi için önemlidir.
- Erken kaybedilen süt dişleri, yerinde boşluk bırakır. Bu boşluk alan korunmazsa yan dişler boşluğa kayar.
- Böylece çıkacak sabit dişin alanı daralır. Çıkması gereken yerden farklı bir alana kayar. Bu da çapraşık diş diziminin oluşumuna neden olur.
- Yer tutucu aparey bu oluşumu engeller.
- Dişlerin dizilimini normal seviyede kılar.
- Daimi dişlerin zarar görmesini engeller.
- Süt dişlerinin en önemli fonksiyonlarından biri, sürmelerine kadar altlarında bulunan daimi dişlerin yerlerini korumaktır. Süt dişlerin dökülüp daimi dişlerin çıkması çok hassas bir süreçtir ve bu süreçte yapılacak yanlış bir müdahale ileride ciddi boyutlarda ortodonti sorunlarına sebep olur. Bu sebeple süt dişlerinin korunması, çürüklerin önüne geçilmesi, erken kayıp yaşanması durumunda ise yerlerinin korunması özellikle diş estetiği açısından oldukça önemlidir.
Makaleyi Yazan Hekim: Dt. Sinem Batur Kara
